Mashhur Troll.uz jamoasi muallifi va bloger Umid Gafurov o'zining birinchi oflayn brend kiyim do'konini Toshkentda ochdi. Tirikchilik brendi ostida o'zbek tilidagi kundalik hayot, hazil va ironiya bilan ifodalangan frazalardan iborat merch kolleksiyasi taqdim etildi.
Do'kon, 2022 yilda Telegram botini ishga tushirishdan boshlangan loyihaning davomidir. Tirikchilik ikki yilda onlayn savdolar orqali omma e'tiborini tortdi va mualliflarning ijodini qo'llab-quvvatlash maydoni bo'lib qoldi.
Oflayn do'kon Toshkent markazida joylashgan bo'lib, uning maydoni taxminan 100 kv. m. ni tashkil etadi. Bu joy savdo maydoni va kafe bilan birlashtirilgan.
«Ko'pchilik xaridorlarimiz borgan joyda kelib, ushlab ko'rish, kiyib ko'rish imkoniyatini yaratishni so'rashdi. Biz do'kon yaratishdan ko'ra, uchrashuvlar va tajriba almashish uchun joy yaratishga intildik», — dedi Umid Gafurov Spot intervyusida.
Do'konda Tirikchilik brendining merch mahsulotlari va Konsta, Timur Alixonov kabi hamkor blogerlar mahsulotlari taqdim etilgan. Kelajakda har bir muallif uchun nomli javonlar yaratish rejalashtirilmoqda, bu xaridorlarga brend mahsulotlarini topishni osonlashtiradi. Muallif merch sotilishidan blogerlar foiz olishadi.
Foto: Azizaxon Zakirova / Spot
«Merch — bu faqat kiyim emas. Bu mualliflarni va ularning ijodini qo'llab-quvvatlash, o'zimizni birlashtirish usuli. Biz ishonamizki, bu madaniyat O'zbekistonda faqat o'sadi», — ta'kidladi Gafurov.
Uning so'zlariga ko'ra, asosiy savdo hajmi hali ham Telegram bot va onlayn platforma orqali amalga oshmoqda va ular o'z faoliyatini davom ettiradi. Kelajakda assortimentni kengaytirish, yangi mahsulot kategoriyalarini qo'shish va xizmatni yaxshilash rejalashtirilmoqda.
Ochilishi qancha turdi
Umid Gafurov brendni ishga tushirish va do'kon ochish — bu xarajatlar jihatidan ikkita turli toifalar ekanligini ta'kidladi.
«Brend — bu juda abstrakt tushuncha, chunki bu faqat logotip va shrift emas. Kimdir bunga millionlab mablag' sarflaydi. Mening Troll.uz brendim 0 so'm va 11 yillik faoliyatga tushdi. Tirikchilik Troll.uz qoshida yaratilgan. Tirikchilikning brend identifikatsiyasi va logotipini ishlab chiqishga ham 0 so'm sarflandi, loyiha shriftini esa menimcha, bu oddiy mening yozuvim», — dedi u.
Biroq, oflayn do'konni yaratish ko'proq jiddiy sarmoyalarni talab qildi. Do'kon uchun ta'mirlash, mebel va jihozlar sotib olish uchun taxminan 20 ming dollar sarflandi, ijara xarajatlaridan tashqari. Gafurovning ta'kidlashicha, «biz imkoniyatlarimizdan maksimal darajada foydalanishga harakat qildik va mebel va dizayn bo'yicha yordam bergan hamkorlarga minnatdormiz».
Foto: Azizaxon Zakirova / Spot
Brend asoschisi ta'kidladi, oflayn do'kon ko'proq jiddiy xarajatlarni talab qiladi va o'rtacha bunday loyihalar olti oy ichida o'zini oqlaydi. Asosiy foyda ijara xarajatlariga sarflanadi. Ijara qanchalik qimmat bo'lsa, o'zini oqlashga shuncha ko'p vaqt kerak, deb qo'shimcha qildi u.
«Biz bu narsani bilib qildik. Do'kondan kutilgan foyda bo'yicha yuqori kutishlarimiz yo'q — barchasi kelajak istiqbollariga bog'liq. Biz ekotizim yaratishga intilamiz. Do'kon — bu ekotizimning faqat bir qismi», — deb yakunladi Umid Gafurov.
Oldinroq Spot, YAYA bolalar to'garaklariga obuna xizmati O'zbekistonda noyabrdan ishga tushishini yozgan edi.