Toshkentda "Islom - tinchlik va yaxshilik dini" mavzusida madaniy simpozium o'tkazildi.

19 oktyabr kuni xalqaro madaniy meros haftaligi doirasida O'zbekiston "Sharq Renessansi fenomeni: davlatlar, dinlar, shaxslar va tsivilizatsiyalar" mavzusida O'zbekiston madaniy merosini o'rganish, saqlash va ommalashtirish bo'yicha Jahon jamiyati yig'ilishlar zalida "Islom — tinchlik va yaxshilik dini" mavzusida madaniy simpozium o'tkazildi va Qur'onga bag'ishlangan ko'rgazma tashkil etildi.

Kun "Islom — tinchlik va yaxshilik dini" mavzusidagi xalqaro ilmiy-madaniy simpozium bilan boshlandi. Simpozium doirasida "Qur'on: Tinchlik, yaxshilik va ruhiy uyg'onish nuri" nomli eksklyuziv ko'rgazma ochildi. Ko'rgazmada taqdim etilgan noyob diniy qo'lyozmalar va Qur'onlar keyinchalik Islom tsivilizatsiyasi markazidagi "Qur'onlar zali" ko'rgazmasining bir qismi bo'ladi va Imom Al-Buxoriy innovatsion muzeyida joy oladi.

Simpoziumning asosiy mavzusi O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan ilgari surilgan islomiy merosni o'rganish, saqlash va ommalashtirishga qaratilgan islohotlar muhokamasi bo'ldi.

Simpozium moderatorligi O'zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining akademigi, huquq fanlari doktori, professor Akmal Saidov tomonidan olib borildi. Simpozium Turkiya qo'lyozmalari instituti prezidenti Jo'shqun Yilmazning ma'ruzasidan boshlandi, u o'z tashkilotining faoliyati va Islom tsivilizatsiyasi markazi bilan hamkorlik haqida ma'lumot berdi.

O'zbekiston qahramoni, adabiyotshunos va tarjimon Ibragim G'afurov Qur'on ma'nolarini o'zbek tiliga tarjima qilish tajribasi bilan o'rtoqlashdi.

Keyin Islom tarixi, san'ati va madaniyati tadqiqotlari markazi (IRCICA) bosh direktorining o'rinbosari Chingiz Tomar so'zga chiqdi, u Islom tsivilizatsiyasi markazi bilan erishilgan kelishuvlar, jumladan, o'zbek olimlari ensiklopediyasini yaratish loyihasi haqida ma'lumot berdi.

O'zbekiston Respublikasi Din ishlari bo'yicha qo'mita birinchi o'rinbosari Davron Mahsudov zamonamizda dinning ahamiyati haqida eslatib o'tdi, O'zbekiston musulmonlari idorasi birinchi o'rinbosari Xomidjon Ishmatbekov esa ruhiyat va Qur'onning ahamiyati haqida so'z yuritdi.

Islom san'ati muzeyi va Al Midad tashkiloti (Saudiya Arabistoni) bosh direktori doktor Mamduh Hasan Islom tsivilizatsiyasi markazi bilan hamkorlik va islomning boy tarixi haqida ma'lumot berdi. Istanbulda joylashgan Islom tsivilizatsiyasi parki rahbari, mashhur stambul kaligrafi Xuseyn Kutlu "Turkiyadagi kaligrafiya san'ati" mavzusida ma'ruza bilan chiqdi. "Manara" markazining ijrochi direktori Bahita Ahmad Al-Rumeisi o'z tashkilotining faoliyati va Islom tsivilizatsiyasi markazi bilan hamkorlik loyihalari haqida so'zlab berdi.

Fransiya Milliy ilmiy tadqiqot markazi eksperti, Sorbonna universiteti professori Karim Ifrak o'zbek qo'lyozma Qur'onlari haqida ma'ruza taqdim etdi va Amir Temurga tegishli noyob Qur'onni namoyish etdi, u hozirda xususiy kolleksiyada saqlanmoqda. Turkiya va islom san'ati muzeyi direktori professor Ekrem Aytar islomiy meros sohasida hamkorlikni chuqurlashtirish zarurati haqida so'z yuritdi, "Outdoor Factory" kompaniyasi direktori Sinan Turaman esa Imom Al-Buxoriy muzeyi loyihasini taqdim etdi.

Keyin maxsus taqdimotlar boshlandi. Birinchi bo'lib "O'zbekiston madaniy merosi jahon kolleksiyalarida" loyihasini Jamolitdin Karimov, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori taqdim etdi. Namik Kemal universitetining tarix kafedrasi professori Halit Eren "Qur'onlar zali"dagi noyob Qur'on qo'lyozmalarining faktimilyon nusxalarini joylashtirish loyihasini taqdim etdi. O'zbekiston Fanlar akademiyasining Sharqshunoslik institutining katta ilmiy xodimi Hamidullo Lutfullaev va O'zbekiston Islom tsivilizatsiyasi markazi ilmiy kotibi Rustam Jabborov "Qur'onning eng noyob qo'lyozmalari tarixi va taqdiri" loyihasini taqdim etdilar.

Istanbul universitetining professori Ushenmez Emek birinchi marotaba Mahmud Sultonga sovg'a qilingan Qur'on, o'zbek Qur'oni va Amir Temurning nabirasi uchun yozilgan Qur'onning faktimilyon nusxalarini joylashtirish loyihasini taqdim etdi.

O'zbekiston Islom tsivilizatsiyasi markazi bo'limi rahbari Mirzo Kenjbek yangi "Fayzul Furkon" o'zbek tiliga Qur'onning yangi tarjimasi loyihasi va yangi o'zbek yozilgan Qur'on nusxalari haqida ma'lumot berdi. Turkiya va islom san'ati muzeyi direktori Ekrem Aytar "Inventar raqami 294 bo'lgan Qur'on" mavzusida qiziqarli ma'ruza bilan chiqdi.

Panjikent pedagogika universiteti rektori Shodmon Vohidov xususiy kolleksiyalarda saqlanayotgan qo'lyozma Qur'onlar reyestrini yaratish loyihasini taqdim etdi. Uning ma'ruzasidan so'ng forum ishtirokchilari loyihalarni muhokama qildilar va qiziqtirgan savollarga javob oldilar.

Yoshlar uchun mashhur kaligraflar Xuseyn Kutlu va Habibulla Salih tomonidan master-klass tashkil etildi.

Bahita Ahmad Al-Rumeisi — "Manara" markazi (OAE) ijrochi direktori:

«Menimcha, madaniy meros haftaligi — bu ajoyib konferensiya. Bu yerda ko'plab olimlar, doktorlar va islom va madaniyatni saqlash mutaxassislari to'plangan. Muhokamalar juda samarali bo'ldi. Men O'zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning madaniy meros va tarixni saqlashga bo'lgan e'tiborini alohida qayd etmoqchiman, bu bizni hamkorlik loyihalariga ilhomlantiradi. Qur'onshunoslik mavzusidagi muhokama — islom madaniyatining juda muhim qismi.»

Emek Ushenmez — Istanbul universiteti professori, sharqshunos:

«Yaqinda biz O'zbekiston madaniy merosini o'rganishga kirishdik. Biz Turkiya qo'lyozmalari institutida saqlanayotgan Qur'onlarni o'rganmoqdamiz. Madaniy meros haftaligida biz ushbu artefaktlar bilan bog'liq bir nechta loyihalarni taqdim etdik. Islom tsivilizatsiyasi markazi bilan birgalikda ularning faktimilyon nusxalarini yaratish ustida ishlamoqdamiz. Bundan tashqari, Samoniylar davrida yaratilgan, fors tilida yozilgan Qur'on bor, lekin biz aniqlaganimizdek, u qadimiy o'zbek tilida karluq lahjasi orqali tuzilgan. Men o'zbek tiliga tarjima qilingan matn bilan birga bo'lgan bunday Qur'onlar haqida ma'ruza qildim. Biz hamkasblarimizga yordam berganliklari uchun minnatdormiz.»

Halit Eren — Namik Kemal universitetining tarix kafedrasi professori, IRCICA sobiq direktori:

«Har bir Qur'on noyobdir. Har bir kaligrafning o'z uslubi bor. Hatto kaligraf qo'lyozma nusx