Shavkat Mirziyoev: "Yashil" rivojlanish O'zbekistonda umumxalq harakatiga aylantirildi.

Forumning kun tartibiga muvofiq, ishtirokchilar barqaror rivojlanishni ta'minlash, innovatsiyalarni ilgari surish, "yashil" iqtisodiyot va mintaqaviy o'zaro bog'liqlik masalalarini muhokama qildilar.

O'z nutqida Shavkat Mirziyoev hozirda energiya manbalarini diversifikatsiya qilish va ulardagi uglevodorodlar ulushini keskin kamaytirish iqlim o'zgarishining salbiy ta'sirlarini yumshatish, barqaror rivojlanishni ta'minlash va global xavfsizlik uchun asosiy shartlar ekanligini ta'kidladi.

3

Yangi O'zbekistonning strategik maqsadi resurslarni tejaydigan, "yashil" rivojlanish modeliga o'tish orqali ekologik barqarorlik va iqtisodiy o'sishni ta'minlashdir, deb ta'kidlandi.

- Shuning uchun 2025-yil O'zbekistonda "Atrof-muhitni muhofaza qilish va "yashil" iqtisodiyot yili" deb e'lon qilindi, - dedi Shavkat Mirziyoev.

O'zbekiston Prezidenti mamlakatda uzoq muddatli past uglerodli rivojlanish strategiyasi va "yashil" moliyalashtirish milliy dasturi ishlab chiqilganini qayd etdi. Kelgusi 5 yil ichida investitsion loyihalarda "yashil" komponentlar ulushi 50 foizga oshirilishi rejalashtirilmoqda.

Issiqxona gazlari chiqindilarini monitoring qilish va emissiyalar bo'yicha kvotalar savdosini amalga oshirish bo'yicha ishlar olib borilmoqda. 2030-yilga kelib, issiqxona gazlari chiqindilarini 35 foizga kamaytirish va ushbu ko'rsatkichni bosqichma-bosqich oshirish rejalashtirilmoqda.

"Yashil makon" dasturi doirasida mamlakatda shahar hududlarining kamida 30 foizini yashil maydonlarga aylantirish bo'yicha ishlar olib boriladi. Qishloq xo'jaligida suvni tejovchi texnologiyalar bilan 100 foiz ta'minlash uchun tizimli chora-tadbirlar ko'rilmoqda.

Shavkat Mirziyoev mamlakatning tez o'sayotgan iqtisodiy ehtiyojlarini to'liq qondirish uchun "yashil" quvvatlarni tez rivojlantirishga e'tibor qaratdi.

- So'nggi 5 yil ichida energetika sektoriga deyarli 20 milliard dollar xorijiy investitsiyalar jalb qilindi, 9,6 gigavatt quvvatga ega zamonaviy energetika quvvatlari ishga tushirildi. Xususan, 3,5 gigavatt quvvatga ega 14 ta quyosh va shamol elektr stansiyalari va 300 megavatt quvvatga ega 2 ta energiya saqlash tizimi yaratildi, - dedi davlat rahbari.

Hozirda xorijiy hamkorlar bilan birgalikda 26 milliard dollardan ortiq qiymatga ega 50 dan ortiq yirik loyiha amalga oshirilmoqda, umumiy hisobda 24 gigavatt elektr energiyasi ishlab chiqariladi. 2030-yilga kelib, qayta tiklanuvchi energiya manbalarining ulushini 54 foizga oshirish rejalashtirilmoqda.

- Bugun O'zbekistonda "yashil" rivojlanish umumxalq harakatiga aylantirildi, - dedi Shavkat Mirziyoev.

Davlat rahbari mintaqaviy hamkorlikni oshirishni, Markaziy Osiyoni "yashil" iqtisodiyot va "toza energiya" rivojlanishining markazlaridan biriga aylantirish muhimligini ta'kidladi.

Energetik o'zaro bog'liqlik orqali Buyuk ipak yo'lini qayta tiklash uchun birinchi qadamlar qo'yildi. Yaqinda Qozog'iston va Ozarbayjon bilan imzolangan ko'p tomonlama bitim COP-29 doirasida "yashil" energiyani Yevropaga eksport qilish imkonini beradi.

4

- Birlashgan Arab Amirliklari "yashil" energiya sohasida ishonchli va strategik hamkorimizdir, - dedi O'zbekiston rahbari.

So'nggi yillarda Amirliklar bilan investitsiya portfeli 26 milliard dollarni oshdi. Qayta tiklanuvchi energiya sohasidagi loyihalar lokomotiv vazifasini o'taydi.

Masdar kompaniyasi bilan birgalikda 1,5 gigavatt umumiy quvvatga ega 5 ta elektr energiyasi ishlab chiqarish ob'ekti ishga tushirildi. 1,6 gigavatt quvvatga ega energiya ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish bo'yicha 3 ta loyiha amalga oshiriladi, shuningdek, taxminan 520 megavatt soat quvvatga ega energiya saqlash tizimlari quriladi.

Bunday loyihalar boshqa yetakchi Amirlik kompaniyalari, shuningdek, Saudiya Arabistoni, Qatar, Turkiya va Xitoydan hamkorlar bilan ham amalga oshirilmoqda.

Prezident Shavkat Mirziyoev O'zbekistonning Markaziy Osiyoning quyosh, suv va shamol energiyasi, shuningdek, "yashil" vodorod ishlab chiqarish sohasidagi ulkan salohiyatini birgalikda amalga oshirishga qiziqishini bildirdi.

Oldindan hisob-kitoblarga ko'ra, O'zbekistonda 500 gigavatt quyosh, 100 gigavatt shamol va 10 gigavatt gidroenergiyani ishlab chiqarish salohiyati mavjud.

Mintaqa uran va boshqa muhim strategik xomashyo resurslariga boydir.

- Biz bu yo'nalishda xorijiy hamkorlarimizga eng qulay shart-sharoitlarni taqdim etishga tayyormiz, - dedi O'zbekiston rahbari.

U forumda ishtirok etayotgan yetakchi ilmiy markazlar, ekspertlar va olimlarni Toshkentda ochilgan "Yashil" universitet bilan faol hamkorlik qilishga chaqirdi, tadqiqot va innovatsion dasturlarni amalga oshirishda. Universitet asosida yerning degradatsiyasi va cho'lga aylanishga qarshi kurash bo'yicha xalqaro ilmiy-tadqiqot tarmog'ini yaratish taklif qilindi.

5

COP-28 va COP-29 sammitlarida Dubay va Baku, shuningdek, boshqa xalqaro forumlarda O'zbekiston global iqlim o'zgarishining salbiy oqibatlariga qarshi bir qator tashabbuslarni ilgari surdi.

Ularning qatorida - zarar va yo'qotishlarni baholash bo'yicha Xalqaro markaz tashkil etish, daryo ekosistemalarining xavfsizligini ta'minlash, suvni tejovchi texnologiyalarni joriy etish bo'yicha Mintaqaviy hub tashkil etish, o'simliklarning genetik resurslari bankini tashkil etish va boshqalar.

- Biz ushbu yo'nalishlar bo'yicha barcha hamkorlarimiz bilan amaliy ishlarni boshlashga tayyormiz, - dedi O'zbekiston Prezidenti.

Davlat rahbari joriy yili O'zbekistonda o'tkaziladigan Markaziy Osiyoning global iqlim muammolari bo'yicha konferensiyada "yashil" rivojlanish bo'yicha Mintaqaviy konsepsiyani taqdim etishini ma'lum qildi.

U shuningdek, sammitda ishtirok etuvchi mamlakatlar vakillarini 15-mayda - Xalqaro iqlim kunida Orolbo'yi mintaqasida bo'lib o'tadigan Global yoshlar raqamli "yashil" tashabbuslari festivaliga taklif qildi.

O'z nutqining oxirida Shavkat Mirziyoev Yangi O'zbekistonning barqaror va "yashil" rivojlanish yo'lida keng amaliy hamkorlikka ochiqligini yana bir bor ta'kidladi.