yurtimiz.com

Shaxmat o'yinining kelib chiqishi haqida ko'plab afsonalar mavjud. Ammo arxeologik topilmalar shuni ko'rsatadiki, bu o'yin aslida O'zbekistondan kelgan. O'zbekistonning qadimiy shaxmat fi...

"Вы не поверите, где на самом деле зародились шахматы! Уникальные находки из древних раскопок ставят под сомнение все известные факты. Узнайте, какие удивительные артефакты раскрывают тай...

Shaxmatning kelib chiqishi bilan bog'liq ko'plab afsonalar va taxminlar mavjud. Biroq, mamlakatdagi arxeologik topilmalar ushbu o'yinning haqiqiy vatani O'zbekiston bo'lishi mumkinligini istisno qilmaydi. Olimlar shuni isbotladiki, Afrosiyob va Dalvarzintepda topilgan shaxmat to'plamlari, boshqa joylarda topilganlardan bir necha asr oldin yaratilgan.

Bazida manbalar, 1991 yilda Kanadalik arxeologlar tomonidan Yordonda topilgan, eng qadimgi shaxmat figuralari sifatida qabul qilinayotgan haykalchani ta'kidlaydi. Ushbu topilma VIII asrga tegishli va qum toshidan yasalgan. Biroq, Samarqandning Afrosiyob xarobalarida topilgan, VII asrga oid fil suyagidan yasalgan shaxmat figuralari eng qadimgi deb tan olinadi.

Afrosiyobdagi shaxmat figuralari orasida shoh, vazir, arava, fil, ikkita qurollangan otliq va piyoda jangchi mavjud.

Yana ham qadimgi topilmalar 1972 yilda Dalvarzintepda kashf etilgan. Galina Pugachenkova boshchiligidagi ekspeditsiya tomonidan qazib olingan shaxmat figuralari bizning era II asriga tegishli. Figuralardan biri fil, ikkinchisi esa ot ko'rinishida bo'lib, o'sha davrda shaxmatning rivojlanishini tasdiqlaydi.

Hozirda ushbu topilma O'zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi San'atshunoslik instituti qimmatbaho ob'ektlar bo'limida saqlanmoqda. Shuningdek, mamlakatimiz hududida topilgan qadimgi shaxmat figuralari haqida ma'lumotni O'zbekiston Islom tsivilizatsiyasi markazining ko'rgazmalaridan olish mumkin.

Узбекистан – родина шахмата?Узбекистан – родина шахмата?0