O'zbekiston qonunchilari o'z-o'zini kreditlashni taqiqlovchi qonunni ma'qulladi.

Oliy Majlis Senati 20 fevral kuni to'rtinchi plenar majlisda jismoniy shaxslarga o'zlari bilan kredit shartnomalari tuzishni taqiqlovchi qonunni ma'qulladi, ma'lum qiladi Daryo.uz. Ushbu hujjat fuqarolarning roziligi bo'lmagan holda qarzlarni rasmiylashtirish bilan bog'liq firibgarlik sxemalarining oldini olishga qaratilgan.

Fuqarolarni kredit sohasidagi firibgarliklardan himoya qilish

Qonun «O'zbekiston Respublikasi "Kredit ma'lumotlarini almashish to'g'risida" qonunga o'zgartirishlar kiritish va to'ldirishlar, kreditlash sohasidagi munosabatlarni yanada takomillashtirishga qaratilgan» o'z-o'zini kreditlashni taqiqlaydi va fuqarolarni kredit shartnomalari tuzishdan mahrum etilgan shaxslar ro'yxatiga kiritish mexanizmini belgilaydi. Shuningdek, ushbu taqiqni bekor qilish tartibi va uning buzilishi uchun javobgarlik choralari aniqlanadi.

Yangi mexanizm qanday ishlaydi?

Fuqarolar o'z nomlariga kredit olishni taqiqlash uchun kredit byurosiga ariza berishlari mumkin. Zarurat tug'ilganda, ular ushbu taqiqni bekor qilib, yana qarz olish uchun murojaat qilishlari mumkin. Kreditlash imkoniyatini to'xtatish jarayoni bepul bo'ladi.

Onlayn kreditlash bo'yicha vaqtinchalik tartib

2024 yil 1 noyabrdan 2025 yil 1 aprelgacha O'zbekistonda onlayn kreditlarni berish bo'yicha vaqtinchalik tartib joriy etilishi rejalashtirilgan. Kredit tashkilotining mobil ilovasi orqali ariza berish uchun biometrik identifikatsiya talab qilinadi. Kredit tarixini tekshirish ikki bosqichda amalga oshirilishi kerak: ariza berilgandan so'ng va mablag'lar berilishidan oldin. Agar bank qarz yukining oshishini yoki kechikkan to'lovlarni aniqlasa, u kredit berishdan bosh tortishi yoki uning summasini o'zgartirishi mumkin.

Kiberfiribgarlik: muammo miqyosi

2024 yilning birinchi choragida O'zbekistonda kiberfiribgarlik bilan bog'liq 2 000 dan 3 000 gacha jinoyatlar ro'yxatga olingan. 2023 yil yanvaridan noyabrigacha 5 500 ta kiberjinoyat qayd etilgan, ulardan 70% bank kartalari bilan bog'liq firibgarliklar va o'g'irliklar tashkil etgan. Qabul qilingan qonun ushbu jinoyatlarga qarshi kurashish va fuqarolarning moliyaviy xavfsizligini oshirishga qaratilgan.