2024 yil 15-noyabrdagi qonun № ЗРУ-998 «O'zbekiston Respublikasi hududida xorijiy fuqarolar va fuqaroliksiz shaxslarning huquqiy maqomi to'g'risida» qonuniga o'zgartirish va qo'shimchalar kiritildi (2021 yil 4-iyundagi № ЗРУ-692).
O'zgartirishlar, davlat suverenitetiga, hududiy yaxlitlikka va O'zbekiston xavfsizligiga qarshi bo'lgan, davlatlararo, milliy, diniy dushmanlikni keltirib chiqaradigan, O'zbekiston xalqining sha'nini, qadr-qimmatini, tarixini tahqirlaydigan jamoatchilikka chaqiriqlar yoki harakatlar qilgan xorijiy fuqarolar va fuqaroliksiz shaxslarni O'zbekiston Respublikasida bo'lishi qabul qilinmaydigan «Xorijiy fuqarolar va fuqaroliksiz shaxslar ro'yxati»ga kiritishni nazarda tutadi (keyingi o'rinlarda – Ro'yxat).
Xususan, xorijiy fuqarolar yoki fuqaroliksiz shaxslarni mamlakatdan chiqarishga ma'muriy tarzda qaror qabul qilinadi (Qonunning 351 modda).
Xorijiy fuqaroni yoki fuqaroliksiz shaxsni Ro'yxatga kiritish, O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi, Senati Kengashi, maxsus vakolatli davlat organlari tomonidan taqdim etilgan ma'lumotlar asosida amalga oshiriladi.
Ro'yxat O'zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi tomonidan yuritiladi.
Ro'yxatga kiritilgan xorijiy fuqarolar yoki fuqaroliksiz shaxslar O'zbekiston hududiga kirishlari taqiqlanadi. Ular O'zbekistonda bank hisob raqamlarini ochish, ko'chmas mulk sotib olish, davlat mulkini xususiylashtirishda ishtirok etish, moliyaviy va shartnoma munosabatlariga kirish huquqidan mahrum qilinadi, faqat o'z mulkini sotish huquqi saqlanadi.
Xorijiy fuqarolar yoki fuqaroliksiz shaxslarning Ro'yxatda qolish muddati besh yil bo'lib, agar bu muddat ichida Ro'yxatga kiritish asoslari bartaraf etilmasa, Ro'yxatda qolish muddati yana besh yilga uzaytiriladi.
Tashqi ishlar vazirligi, belgilangan tartibda, uch ish kuni ichida xorijiy fuqaroni yoki fuqaroliksiz shaxsni (uning qonuniy vakilini) Ro'yxatga kiritilganligi to'g'risida xabardor qiladi.
Xorijiy fuqarolar, Ro'yxatga kiritilganligi to'g'risida xabarnoma olgan kundan boshlab 10 kun ichida mamlakatdan chiqib ketishlari shart. Agar ular belgilangan muddat ichida o'z ixtiyori bilan chiqib ketmasalar, deportatsiya qilinadi.
Deportatsiya, Ro'yxatga kiritilgan xorijiy fuqaroni yoki fuqaroliksiz shaxsni mamlakatdan majburan chiqarish, va ularning O'zbekiston Respublikasida qonuniy asosda yashash va bo'lish huquqlari bekor qilinganini anglatadi.
Deportatsiya ichki ishlar organlari va boshqa vakolatli organlar tomonidan amalga oshiriladi.
Huquqiy hujjat Milliy qonunchilik ma'lumotlar bazasida e'lon qilindi va 2024 yil 15-noyabrdan kuchga kirdi.
Lola Abduazimova.