Ekspert ISMI: O'zbekiston Prezidentining Malayziyaga tashrifi o'zbek-malayziya hamkorligining yangi yo'nalishini belgiladi.

Bu fakt O'zbekiston va Malayziyaning niyatlar deklaratsiyasi bilan cheklanib qolmasdan, ularni hayotga faol ravishda tatbiq etayotganini ko'rsatadi.

Hozirgi o'zbek-malayziya yuqori darajadagi tadbirlar kun tartibi juda boy bo'lib, bir necha ustuvor yo'nalishlar bo'yicha o'zaro manfaatli hamkorlikni yanada mustahkamlash uchun asos yaratdi.

Birinchisi - sanoat kooperatsiyasi sohasida hamkorlikni faollashtirish. O'zbekiston uchun Malayziyaning yarimo'tkazgichlar sohasidagi tajribasi alohida qiziqish uyg'otadi. Yarimo'tkazgichlar eksporti bo'yicha dunyoda 6-o'rinda turadigan bu mamlakat ta'sirli natijalarga ega. Malayziyaning strategik rejalashtirish, marketing va infratuzilma rivojlantirishdagi yutuqlari O'zbekistonga, 30 dan ortiq yer osti boyliklariga ega bo'lgan, litiy, magniy, molibden, germaniy, vanadiy va indiy kabi qimmatbaho metallarga ega mamlakat sifatida, ayniqsa foydali bo'lishi mumkin.

Bu kontekstdagi muhim ahamiyatga ega bo'lgan Toshkent viloyatida yetakchi malayziya kompaniyasi boshqaruvida maxsus iqtisodiy zona yaratish to'g'risidagi kelishuv va 2025-2026 yillarni o'zbek-malayziya hamkorligining innovatsion rivojlanish davri deb e'lon qilishdir.

Ikkinchi muhim yo'nalish - ta'lim va inson kapitalini rivojlantirish sohasida hamkorlik. Inson resurslari har qanday jamiyatning asosiy boyligi va ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning asosiy mezonidir. O'zbekistonda aholining 60% dan ortig'i yoshlar tashkil etishi munosabati bilan ta'lim, mutaxassislarni tayyorlash va fuqarolarning ijodiy salohiyatini ochish masalalari ustuvor ahamiyatga ega.

Bu kontekstdan kelib chiqib, Malayziya istiqbolli hamkor sifatida ko'rinadi. Mamlakatda 20 ta davlat va 50 ta xususiy universitetni o'z ichiga olgan rivojlangan oliy ta'lim tizimi mavjud bo'lib, dunyoning yetakchi universitetlarining filiallarini ham o'z ichiga oladi. 130 mingdan ortiq xorijiy talabalarni jalb qilgan Malayziya, xalqaro ta'limning eng mashhur yo'nalishlari orasida 11-o'rinni egallaydi. Bunday hamkorlik tajriba almashish va zamonaviy ta'lim amaliyotlarini joriy etish uchun imkoniyatlar ochadi.

Bu yo'nalishda Petronas Universitetida yuqori malakali kadrlarga tayyorgarlik ko'rish bo'yicha kelishuvga erishilganligi muhim qadam bo'ldi.

Yana bir potentsial foydali yo'nalish sifatida halol mahsulotlar ishlab chiqarish sohasida hamkorlik ko'rib chiqilmoqda. So'nggi ma'lumotlarga ko'ra, ushbu global bozor segmenti o'sishning eng yuqori nuqtasini boshdan kechirmoqda. 2025 yilga kelib, uning hajmi 2,4 trillion dollarga yetishi kutilmoqda, yillik o'sish esa 3,5% ni tashkil etadi.

Malayziya bu sohada dunyo bo'yicha yetakchi sifatida tanilgan bo'lib, uning halol iqtisodiyotini rivojlantirishdagi yutuqlari xalqaro tan olishga sazovor bo'lgan. 100 dan ortiq mamlakatda qabul qilingan Malayziyaning "Halol" sertifikati keng tarqalganligi hayratlanarli.

O'zbekiston, asosan musulmon aholisiga ega mamlakat sifatida, ushbu sohani rivojlantirishga katta qiziqish bildirmoqda. Malayziya bilan hamkorlik o'zbek mahsulotlarining global bozordagi raqobatbardoshligini oshirish uchun katalizator bo'lishi mumkin.

Umuman olganda, tashrifni umumlashtirsak, o'zbek-malayziya munosabatlarining sifat jihatidan yangi rivojlanish bosqichiga kirganini ishonch bilan aytish mumkin. Yuqori darajadagi faol hamkorlik, aniq iqtisodiy tashabbuslar va institutsional mexanizmlar bilan mustahkamlangan holda, uzoq muddatli strategik hamkorlik uchun mustahkam poydevor yaratadi.

Bundan tashqari, erishilgan kelishuvlarni amalga oshirish O'zbekiston iqtisodiyotini modernizatsiya qilish, yangi ish o'rinlarini yaratish va aholi farovonligini oshirish uchun keng imkoniyatlar ochadi. Shuningdek, Malayziya bilan samarali hamkorlik mamlakatimizning Markaziy Osiyodagi ishonchli hamkor sifatidagi pozitsiyalarini mustahkamlashga va Osiyo-Tinch okeani mintaqasida tashqi iqtisodiy aloqalarni diversifikatsiya qilishga yordam beradi.

Sarvar Rahmatullaev,

O'zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi ISMI katta ilmiy xodimi

.